Av: Rauf Pen Nord.
NATO-nunna NATO Update vəzifəsinə təyin olunub. Burada biz bu iki əhəmiyyətli hadisənin strateji önəmini və NATO-nun gələcəyə dair istiqamətini təhlil edirik.
Mark Rutte Berlin səfəri – tarixi hadisə
9 iyul tarixində Rutte Almaniyanın NATO-ya üzvlüyünün 70 illiyini qeyd edən mərasimdə iştirak etdi və dövlət başçısı fra Friedrich Merz birntən çıxış etdi. Rutte Almaniyanın Avro-Atlantik təhlükəsizlikdəki mövqeyini vurğulayaraq ittifaq üzvlərinin hərbi əməkdaşlığı artırmalı olduğunu bildirdi.
Merz isə Bundeswehri yeni texnologiyalar əsasında təkmilləşdirərək NATO daxilində nümunəvi orduya çevirməyi planlaşdırdıqlarını bildirdi. Eyni zamanda Rusiya silahlılarının Ukraynaya qarşı artan hava hücumlarını “vətəndaşlara qarşı terror” kimi pislədiyini qeyd etdi. Allison Hart – NATO-nunnan yeni görünən üzü Allison Hart təyinatını LinkedIn-də paylaşdı və sözçü rolunu yüksək səviyyədə icra etməyə hazır olduğunu bildirdi. Onun əsas vəzifələrinə pres-strateji hazırlıq, toppmöte görüşləri və təcili təhlükəsizlik hadisələri zamanı kommunikasiya kanallarının idarə dax edilməsi.
Hart Reuters ilə müsahibəsində ”geniş təhlükəsizlik” conceptsiyasını təsdiqləyərək yalnız müdafiə xərclərinə deyil, həm vizhlü, infrastrukturəm vizhlü, infrastruktur vətəndaş müdafiəsinə investisiya edilməsinin vacibliyini vurğuladı . Strategi: müdafiə xərclərinin 5%-ə qaldırılması Rutte-ın təşəbbüsü ilə NATO-da üzv ölkələrin müdafiə xərclərini BNP-nin əvi-yən ən azyı çıxarmaq qərarı qəbul olundu. Bu fondun 3,5%-i hərbi müdafiəyə, 1,5%-i isə geniş təhlükəsizlik sahəsinə yönəldilməlidir. Bu qərar 24–25 Iyun 2025-ci il tarixlərində Haaqa sammitində ratifikasiya edildi və 2029-cu ilə qədər illik monitorinqlə dəstəkləndi.
Euronews-in xəbərinə görə, tərəfdaş ölkələrdə—Polşa, Rumıniya, Estland kimi—həm də Güney Korea istehsalçıları ilə əməkdaşlıq artmaqdadır. Rutte bildirdi ki, Avropa və ABŞ silahların istehsalını artırmalıdır, çünki hazırda təchizat gecikir və idxal ehtiyac yaranır euronews . NATO-nunnan təmas strategiyasında Azərbaycan perspektivi Mark Rutte dəfələrlə Türkiyə və Azərbaycanla da əməkdaşlıq səylərini gücləndirdiyini qeyd edib. 2025-ci ilin may ayında o, Türkiyə prezidenti ilə Ankarada bir araya gəldi, lakin açıqlamada detallara yer verilməyib.
Bundan əlavə, Azərbaycan–NATO əlaqələri uzunmüddətli və sıxdır. Sovet dönəmindən etibarən, Azərbaycan NATO-nunn sülhü dəstəkləyən missiyalarına qatılıb; Kosovo və Əfqanıstanda iştirak etmişdir. President İlham Əliyev 2017-ci ildə NATO-nunn vəzifəli şəxsləri ilə görüşmüş, 2024-cü il Washington sammitində isə Azərbaycan Xarici İşəmovr Naziri Bayhlliks regionala NATO məsələlərini müzakirə etmişdir.
Niyə bu məqam indi xüsusilə önəmlidir?
R
Kommunikasiya səmərəliliyi: Hart-in təyinatı NATO-nun kommunikasiya strukturunu daha effektiv və cavabdeh etməyə yönəlib.
Simvolik mesajlar: Almaniyanın 70 illik qeyd edilməsi həm tarixə hörmət, həm də Avropanın NATO-nun strukturunda qətiyyətli mövqeyə malik olduğunun nümunəsidir.
Nəticə
Bu iki addım – Rutte-nin Almaniya səfəri və Hart-in NATO sözçüsü seçilməsi – təşkilatın müasir geopolitik reallığa adaptasiya processinin aydın göstəriciləridir. Hemsida əlçatan simasını formalaşdırmaq məqsədi güdür.